Οι προστάτες της Παιδείας μας, Βασίλειος ο μέγας, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Προσθήκη λεζάντας

Εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές κατέκλυσαν τις εκκλησίες σε όλη την Ελλάδα, δίνοντας με τον τρόπο αυτό  την καλύτερη απάντηση στο Υπουργείο Παιδείας , που επιδεικτικά για άλλη μια φορά δεν εξέδωσε μήνυμα για τη μεγάλη αυτή γιορτή της Παιδείας.Τα ερωτηματικά πολλά, οι "ορθές" απαντήσεις όμως δίνονται κάθε μέρα μέσα στις τάξεις απο τους μάχιμους και πιστούς εκπαιδευτικούς που δεν υπολογίζουν περικοπές μισθών ή διάφορα άλλα φόβητρα.

Μελετώντας για τη συγγραφή  της ομιλίας προς τιμήν των Τριών Ιεραρχών ,διαπίστωσα-το ήξερα για να πω και την αλήθεια- τον τεράστιο όγκο του έργου τους αλλά και την ποικιλία του.Μόνο οι τρείς τους έχουν γράψει 21 τόμους απο το σύνολο των 200 τόμων που έγραψαν περίπου 500 πατέρες της Ορθόδοξης Αντολική Εκκλησίας. Αναθρεμμένοι μέσα σε  χριστιανικές οικογένειες -σήμερα σπανίζουν- απο αγίες μανάδες πυρπόλησαν  το κόσμο της εποχής τους που δεν διέφερε ως προς την απανθρωπιά σε τίποτα απο το δικό μας.Αυτοί όμως- εδώ είναι και η διαφορά- ύψωσαν το πνευματικό παράστημά τους, συγκρούστηκαν με τους μεγάλους της εποχής των και επιδόδηκαν σε ενα ανευ προηγουμένου φιλανθρωπικό έργο.Πολλές χιλιάδες πεινασμένων, φτωχών, αδικημένων , ορφανών και αναξιοπαθούντων συνανθρώπων τους ,βρήκαν παρηγοριά σωματική και πνευματική στην Αγάπη τους.Η παιδεία τους, καταπληκτική για την εποχή , έγινε στα πολιτιστικά κέντρα των καιρών αυτών ,όπως τα μελετάμε στο βιβλίο της Ιστορίας αυτή την περίοδο, δηλαδή την Αλεξάνδρεια, την Αντιόχεια, την Αθήνα.Άριστοι γνώστες της ελληνικής φιλοσοφίας, μοναδικοί χειριστές της  ελληνικής γλώσσας, δικαίως θεωρούνται ως εκείνοι που ένωσαν το πνεύμα και τη σοφία των αρχαίων Ελλήνων με τη χριστιανική θεολογία.Άριστοι χειριστές της ελληνικής γλώσσας, μελίρυτοι ποταμοί ,  την μεταχειρίζονται ως όχημα πάνω στο οποίο θα διαδοθεί ο Θείος Λόγος. Αποκαθαίρουν , καθαρίζουν δηλαδή την ελληνική σοφία από τα ειδωλολατρικά στοιχεία της και την ενώνουν άρρηκτα με τη χριστιανική διδασκαλία. Αυτό  το μοναδικό στη Ιστορία πάντρεμα,  της ανθρωπιστικής παιδείας των αρχαίων Ελλήνων από τη μια  με τη χριστιανική θεολογία από την άλλη  και καταλύτη την ελληνική λαλιά είναι έργο των Τριών Πατέρων και θα βρεί άξιους συνεχιστές.  Ο ελληνορθόδοξος αυτός συγκερασμός θα χαρακτηρίζει από τότε το Έθνος των Ελλήνων, θα είναι ο ανεκτίμητος θησαυρός που ολόλαμπρος υπάρχει εως τις μέρες μας και καλούμαστε να τον ξοδεύσουμε απλόχερα.   Κατεξοχήν όμως, οι Τρείς Ιεράρχες ήταν Θεολόγοι που στο πρόσωπό τους συνδυάστηκαν έξοχα η σοφία και η αρετή, η πίστη και η αγάπη , η αγνότητα και η δράση. Στους χαλεπούς καιρούς των αιρέσεων, ιδιαιτέρως του Αρειανισμού, όρθωσαν το ανάστημα τους και στερέωσαν το ορθόδοξο δόγμα χωρίς να υπολογίσουν εξουσίες, εξορίες, ακόμα τον ίδιο το θάνατο.
Το κοινωνικό τους έργο
Είναι γνωστό ότι η Πατρίδα μας τον τελευταίο καιρό δοκιμάζεται και θα δοκιμαστεί με πρωτοφανή τρόπο αλλά και περιπαίζεται διεθνώς χωρίς να μπορεί να αρθρώσει απολογητικό λόγο.

Πολλοί συνάνθρωποί μας χάνουν καθημερινά την εργασία τους, καταστήματα κλείνουν , η αγορά ερήμωσε σχεδόν και αμέτρητες ελληνικές οικογένειες υποφέρουν. Αβεβαιότητα για το μέλλον, ιδιαίτερα στους νεαρούς μαθητές σαν και αυτούς που σήμερα είναι εδώ μαζί μας- και σύννεφα θλίψεως έχουν καλύψει τον γαλανό ουρανό της πατρίδας μας. Σε αυτές τις φαινομενικά αδιέξοδες στιγμές λάδι στο καντηλάκι της ελπίδας μας έρχονται να ρίξουν οι ιερές φωνές και το έργο των Τριών Πατέρων της τρισηλίου θεότητος. Οι ίδιοι, ως θρησκευτικοί ποιμένες του λαού τους, γνώρισαν τι σημαίνει πόνος και ταλαιπωρία στη ζωή και άδραξαν την ευκαιρία αυτή για να ξεχρεώσουν -όχι θεωρητικά αλλά πρακτικά -με πολλαπλάσιο τόκο το  δάνειο που έλαβαν από την αγίες μητέρες τους και κατ΄επάκταση από το πρότυπό τους ,το Χριστό. Εννοώ την αγάπη προς τους ταλαιπωρημένους ,τους φτωχούς, τους ανέργους, τους αρρώστους ,τους πενθούντες ,τους απελπισμένους, τους αδικημένους. Η Βασιλειάδα η «καινή πόλις» όπως την ονομάζει  ο Γρηγόριος ο Θεολόγος υπήρξε το ίδρυμα πρότυπο  για τους αναξιοπαθούντες πολίτες  της Καισάρειας . Πρόκειται για μια καινούρια πόλη. Ο ίδιος ο Μ. Βασίλειος σε μια επιστολή του (επιστολή 94 προς Ηλίαν) δίδει μια μαρτυρία για το κέντρο αυτό της φιλανθρωπίας. Μέσα στην « Βασιλειάδα» υπήρχε μεγαλοπρεπής καθεδρικός Ναός, οικήματα γύρω από τον Ναό για τον Επίσκοπο και τους Κληρικούς, οικήματα για την φιλοξενία των αρχόντων και των δημοσίων λειτουργών, ξενώνας για την φιλοξενία των ξένων και των περαστικών από την πόλη, νοσοκομείο για την θεραπεία των ασθενών με το αναγκαίο προσωπικό από ιατρούς, νοσοκόμους, οδηγούς, υποζύγια, οίκους για στέγαση των απαραιτήτων εργαστηρίων και τεχνητών. Υπάρχει πληροφορία που διασώζεται από τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο ότι τους λεπρούς, οι οποίοι την εποχή εκείνη ήταν απόβλητοι από την κοινωνία, διότι είχαν την αθεράπευτη και κολλητική ασθένεια της λέπρας, τους φρόντιζε ο ίδιος ο Μ. Βασίλειος και μάλιστα αφού τους καθάριζε τις πληγές στην συνέχεια τις ασπαζόταν για να τους δείξη την αγάπη του. Σε ισάξιο  και ακατάπαυστο φιλανθρωπικό έργο αποδύονται και οι άλλοι δυο Ιεράρχες τόσο στη Ναζιανζό ο Γρηγόριος  όσο και ο Ιωάννης Ο Χρυσόστομος στην Κωνσταντινούπολη. Εμείς ,βέβαια,  είναι δύσκολο να  μιμηθούμε τον όγκο της φιλανθρωπικής δράσης των Τριών Πατέρων. Μπορούμε εύκολα όμως να μιμηθούμε το πνεύμα τους  που είναι  η αγάπη .Παύλος.Αρκεί και μόνο μια φιλάνθρωπη σκέψη  για το γείτονα που  έμεινε άνεργος, μια προσφορά από το υστέρημα ή το περίσσευμα μας στο φιλόπτωχο ταμείο της ενορία μας ή κάποιου άλλου φιλανθρωπικού ιδρύματος , μια σακούλα  με λίγα τρόφιμα στην πολυμελή οικογένεια που όλοι ξέρουμε ότι υποφέρει, ένας παρηγορητικός λόγος  στον ασθενή συμπολίτη μας. Όταν υψωθούμε έξω από τον εαυτό μας, κατά το πρότυπο των τριών Ιεραρχών μόνο τότε θα δημιουργήσουμε ένα ισχυρό δίκτυο κοινωνικής  αλληλεγγύης, μόνο τότε θα αφήσουμε πίσω το εγωκεντρικό παρελθόν μας που μας οδήγησε σε μεγάλο βαθμό στη σημερινή κατάσταση.